Matbaacılık Mesleği Hakkında

Matbaacılık Mesleği Nedir?

Matbaacılık mesleği ülkemizde tam olarak tanınmamaktadır. Bir çok kişi matbaacılık mesleğinin tarihi filimlerde gösterildiği gibi veya tarih kitaplarında Gutenberg ve İbrahim Müteferrika'dan bahsedilirken kurşun harfler kullanılarak icra edilen bir meslek olduğunu düşünmektedirler. Teknolojinin gelişmesi matbaacılık mesleğini de etkilemiş ve üretimde kullanılan makineler bilgisayar kontrollü hale gelmiştir. Geçmiş yıllarda üniversitelerin matbaacılık bölümlerini çoğunlukla erkek öğrenciler tercih ederken bugün sınıfların neredeyse yarısı bayan öğrencilerden oluşmaktadır.

Günlük hayatımıza dikkatlice baktığımızda yaşamımızın her aşamasında basılı ürünlerle karşılaştığımızı görürüz. Haberleri almak için okuduğumuz dergiler, gazeteler, plastik poşetler ve diş macunu tüpleri üzerindeki baskılar, romanlar, broşür ve kataloglar, karton ambalajlar, meşrubat ve konserve kutularının üzerindeki baskılar, cips poşetleri, her nevi ambalajın üzerine yapıştırılmış olan etiketler, kartvizitler, takvimler ve burada saymadığımız bir çok ürün hep matbaalarda üretilmektedir.

Son yıllarda ülkemizdeki matbaaların ve ambalaj üreticilerinin sayısının hızla artmasından ve özellikle ambalaj üreticilerinin ihracata yönelmelerinden dolayı eğitimli eleman sıkıntısı çekilmektedir. Bu nedenle üniversitelerin matbaacılık ve iki yıllık Tasarım Basım Yayımcılık bölümü mezunları daha okullarını bitirmeden iş sahibi olma imkanını yakalamaktadırlar.

Matbaa Eğitimi Bölümü'nün temel amacı Meslek Liseler'inin Matbaacılık Bölüm'lerine teknik öğretmen yetiştirmektir. Bölümümüzden mezun olan öğrenciler Teknik Öğretmen olarak mezun olurlar. Fakat çok uzun bir süredir Meslek Liselerinde Matbaa Teknik Öğretmeni ihtiyacı çok az olduğundan mezunlarımızın çok büyük bir kısmı özel sektördeki matbaalarda görev yapmaktadırlar.

  
Matbaalarda üretilen çeşitli ürünler

Sektör kurduğu vakıflar ve derneklerle bir araya gelmekte ve daha profesyonel bir yapıya kavuşmaktadır. Basım Sanayii Eğitim Vakfı (BASEV), Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD), Kağıt Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği (KASAD), Fleksıbıl Ambalaj Sanayicileri Derneği (FASD), Etiket Sanayicileri Derneği (ESD), Oluklu Mukavva Ambalaj Üreticileri Derneği (OMÜD) ve Teneke Ambalaj Sanayicileri ve İş adamları Derneği (TASİAD) sektörün daha organize olarak hareket etmesini sağlayan sivil toplum örgütleridir. Bu dernek ve vakıflar meslek ile ilgili liselere ve üniversitelerin ilgili bölümlerine destek olmakta ve öğrencilere burs imkanı sağlamaktadırlar.

Türkiye'deki matbaacılık sektörü teknoloji olarak dünya ile aynı seviyededir. Son yıllarda yüksek teknolojiye sahip çok sayıda makine ülkemize ithal edilmiştir.

Bir matbaanın üretim bölümleri temel olarak baskı öncesi, baskı ve baskı sonrası olarak tanımlanabilir. Bu bölümleri üretim planlama, kalite kontrol, satış – pazarlama gibi bölümler destekler.

Okulumuz matbaa alanı, basım yayın sektörü ve üniversitelerin basım  yayın bölümleriyle eşgüdümlü olarak üç dala ayrılmış olup Baskı Öncesi, Ofset baskı ve Baskı Sonrası dallarında eğitim öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir.Okulda aldıkları eğitimleri 12. Sınıfta haftada 3 gün gittikleri işletmelerde beceri eğitimi ile destekleyerek tamamlamaktadırlar.

Baskı Öncesi Dalı 

Baskı öncesinde dalında 1 adet Mac ve 2 adet PC atölyesi, 1 adet dijital baskı ve CTP atölyesi bulunmaktadır. Basılacak olan görsel veya yazılı materyalin, mizanpaj, reprodüksiyon, renk ayrımı, montaj gibi işlemlerini yaparak baskı kalıbına transferine kadar olan iş ve işlemlerini yapabilecek bilgi de donanıma yönelik uygulamalı eğitim verilmektedir. Bunun için Masaüstü yayıncılıkta ağırlıklı olarak kullanılan Adobe Indesing, Illüstratör, Photshopprogramlar ve Macromedia Freehand programı öğretilmektedir. Ayrıca Dijital baskı ve Ctp makimalarını da uygulamalı olarak öğretilmektedir.

Ofset Baskı Dalı

Ofset Baskı dalında basım yayın sektörün ağırlıklı kullandığı Ofset baskı tekniği kullanılarak eğitim verilmektedir. Tek renk baskı yapan 2 adet Gestetner, 1 adet Heidelberg SM74-2, 1 adet Heidelberg KORS 52*72 (pompalı) makinası ile öğrencilerimizin teoride almış oldukları eğitimleri pratikte uygulama şansına sahipler. Okulumuzun döner sermaye birimi de aktif olarak çalıştığı için öğrenciler alanında uzman öğretmenlerimiz eşliğinde gerçek anlamda üretim yapmaktadırlar. 

Baskı Sonrası Dalı

Bakısı tamamlanan işlerin kitap, defter, kutu vb ürünlere dönüşmesi için gerekli olan kesme kırma katlama yapıştırma işlemleri teorik ve pratik olarak öğretilmektedir. Bunun için 1 adet yarı otomatik giyotin, 1 adet kırma katlama, 1 adet pilyajperforaj 1 adet iplik dikiş, 1 adet sıcak yaldız makinası eğitimlerde aktif olarak kullanılmaktadır. Öğrencilerimiz öğretmenleri gözetiminde baskısı tamamlanan işlerin kitap defter haline getirmektedirler.

  Mezunlarımız Hangi İşlerde Çalışırlar?

Matbaacılık mesleğiözveri isteyen bir meslektir. Matbaalara gelen işlerin neredeyse tamamı acil olarak yapılması istenir, bu nedenle standart mesai saatlerinin biraz dışında çalışma gerektirir. Mesleğinde iyi olmak isteyen herkesin öncelikle işe üretimden başlaması gerekir. Üretimi iyi bilmeyen kimse daha yüksek kademelerde başarılı olamaz. Matbaaların büyük bir kısmı Istanbul'un Avrupa yakasında Levent, Topkapı, İkitelli civarındadır. Çok az sayıda matbaa Istanbul'un Anadolu yakasında bulunmaktadır. Türkiye genelinde Istanbul'dan sonra Ankara ve İzmir en çok matbaa işletmesinin bulunduğu illerimizdir.

Mezunlarımız üretimde baskı hazırlık, baskı ve baskı sonrası bölümlerde operatör olarak veya üretim birimlerinde şef veya vardiya amiri olarak çalışabilmektedirler. Matbaadaki üretimi destekleyen üretim planlama, kalite kontrol, satış – pazarlama gibi bölümlerde çalışacakların genelde kısa bir süre de olsa üretim tecrübesinin olması faydalı olmaktadır. Bu bölümler son yıllarda sayıları artan ve daha fazla müşteriye daha kaliteli ve zamanında hizmet vermek isteyen matbaa işletmelerinde bulunmaktadır. Matbaalarda açılmış olan bu yeni bölümler üniversitelerin matbaacılık eğitimi veren bölüm mezunları için üretimde çalışma imkanlarının yanında yeni bir iş sahası olmuştur. Ayrıca mezunlarımız matbaa sarf malzemesi ve makinesi satan firmalarda da satış elemanı olarak çalışmaktadırlar. Matbaacılık mesleğinde orta ve üst düzey yönetici olmanın en önemli şartı yönetici özelliklerinin yanında üretim tecrübesinin olmasıdır.

Matbaa üretiminde kullanılan makine, malzeme ve teknolojinin büyük bölümü yurt dışından ithal edilmektedir. Bu nedenle mesleğinde iyi olmak, gelişen son teknolojiyi yakından takip ederek aranan eleman olabilmek için bu mesleği seçecek kişilerin yabancı dil bilmeleri çok önemlidir, sektörün yabancı dil bilen eğitimli insan gücüne ihtiyacı çok fazladır.